Budak Nu Leungit

Poe eta Si Arkan balikna sorangan. Inditna mah duaan jeung Si Obing, budakna Bi Isom. Ari pangira Si Arkan babaturanana teh geus balik tiheula. Dicelukan sababaraha kali di Gunung Sayur, taya nembalan. Geus kitu mah gedig we manehna balik. Ongkoh jukut dina tolombong geus pinuh. Maranehna indit ka Gunung Sayur teh ngadon ngarit.

Barang datang ka lembur, gebru neundeun tolombong dina kandang dombana. Sanggeus diparaban sacukupna, koloyong ka lmahna Bi Isom. Dua puluh meter deui ka imah Bi Isom, Arkan gegeroan, "Bing...Obing! ku naon euy ilaing ninggalkeun?"

Euweuh nu nembalan.

"Bing! Obing!" ceuk Arkan deui. Geus nepi gek dina golodog.

Kulutrak sora panto muka, lol sirah indungna Arkan.

"Obing mana Bi?" Si Arkan gasik nanya. "Kebat ka lebak, ngurek?".

"Haaarrr...ari maneh, kapan tadi ngarit jeung maneh. Geus lila nya ilaing balik".

"Karek jol Bi, kebat ka dieu, da panyana teh Obing geus balik tiheula."

Deg...cenah karasana kana dada Bi Isom. Palangsiang Si Obing leungit. Pok we nanya ka Arkan, "Ke, ari tadi ngaritna ti lebah mana deuih? Mana lalila teuing?"

"Rada jauh tadi mah, Ibi. Hese neangan jukut nu alus teh. Malum keur usum kieu. Halodo mah di mamana ge hese jukut nu hade," walon Si Arkan.

"Na ti mana ngaritna?" cek Bi Isom.

"Ti Gunung Sayur."

Ngan gebeg we Bi Isom ngagebeg. "Gunung Sayur," gerentesna.

"Gusti, mani jauh-jauh teuing, Arkan! Sia mah can nyaho nya gunung eta? Kolot ge langka nincak Gunung Sayur. Sanget keneh deuleu! Ari ieu maraneh, budak satepak keneh bet wawanian. Lah kami mah palangsiang Si Obing leungit, aya nu nyumputkeun ku urang dinya! Gusti, mangkaning anak ngan hiji-hijina. Da eta maneh nu mamawa ka dinya teh!"

"Si Obing nu ngajak mah Ibi. Resep meureun cenah di Gunung Sayur mah. Loba jukutna jeung ngaremploh. Pikabetaheun deuih, uing mah sakadar nuturkeun manehna," walon Si Arkan.

"Lah komo geus nyebut betah-betah kitu, palangsiang." Ngan gewewek we Bi Isom ngajerewet. Hing weh ceurik. Teu lila rob tatanggana ngadareukeutan. Reuwaseun.

"Kunaon Bi Isom teh, Arkan?" ceuk Bi Teja ka Si Arkan.

"Mimitina mah nanyakeun Si Obing, da tadi teh bareng ngarit ka Gunung Sayur. Ari panyangka uing, manehna geus balik ti heula."

"Ari ieu can nyampak di imah nya?" ceuk Bi Teja.

"Puguh nu matak ceurik ge."

"Di ditu keneh meureun. Tungguan we, mun wanci Asar can mulang wae, urang susul ku sarerea. Nya Mang Tarju, enya henteu?" Bi Teja ngalieuk ka lebah Mang Tarju.

"Heueuh cek uing mah kitu we. Wanci Asar Si Obing can mulang, wajib ku urang lembur susul. Boa teuing ayeuna di jalan keneh, atawa sumpang-simpang heula ka lembur sejen," ceuk Mang Tarju.

"Mamawa tolombong wadah jukut nya?" ceuk Bi Imik bari seuri. "Kawas nu dagang ancleung nyah?"

Ger nu aya di dinya sareuri, kagugu ku polah Bi Imik.

"Indungna keur sedih euy, teu hade tingcakakak!" Aya saurang nu ngelingan.

"Aeh heueuh nya," ceuk Udin nu milu ngariung Bi Isom. Jep weh jarempe.

"Jadi kitu we nya, Mang Tarju?" ceuk Udin deui.

"Naon tea?"

"Paitkeun rencana urang engke. Mun Si Obing wanci Asar can mulang keneh, urang wajib nyusul, bebeja wae heula ka RT.

"Panuju...!" Saur manuk.

Waktu Asar, nu didago-dago ku indungna jeung ku pangeusi urang lembur Cikahuripan, can jebul keneh wae. Timbul kacurigaan ti urang Cikahuripan. Komo indungna mah geus nyangka nu lain-lain. Boa Si Obing teh moal mulang, disumputkeun ku urang ditu. Bi Isom kapaehanana ge aya sababaraha kalina.

Nu rek neangan kabeh lalaki nu geus aya umuran. Teu tinggal ti mawa bedog jeung obor. Mawa bedog keur ngajaga. Obor mah bisi kapeutingan balik, atawa jol ka nu dijugjug geus poek manten. Nu indit teh aya duapuluh urangna. Ari ti lembur Cikahuripan ka Gunung Sayur teu jauh, ukur dua kilometer, tapi da lain nyorang jalan datar wungkul. Pungkal-pengkol, nanjak mudun loba nyorang rerembet. Diantara rombongan nu leutik keneh teh Si Arkan. Perelu keur tuduh jalan.

Nepi ka nu dituju kira pukul lima. Kaayaan geus paroek. Cahaya panonpoe kahalangan ku tatangkalan galede. Kapaksa beurang keneh ge obor diseungeut.

Teu sirikna unggal nu legok disaksrak, ditenjoan, tapi Si Obing teu panggih. Nya geus kitu mah mo henteu ngarendong di gunung, peuting eta keneh marulang deui ka lembur. Nu milu diitung deui, jejeg euweuh nu leungit.

Ngadenge nu baralik ka lembur bari teu mawa nu diteangan, keur Bi Isom mah kalah wae nambahan kasedih.

"Tong leutik hate, Ibi!" ceuk Mang Tarju. "Boa Si Obing teh teu nanaon jagjag keneh, aya keneh di ditu, ngan tadi mah teu kapanggih soteh diburu-buru hayang balik, bisi amprok jeung urang leuweung. Barabe. Keun isuk da rek diteangan deui. Inditna rek rebun-rebun pisan. Si Obing moal teu kapahung, poho deui jalan balik. Kapan di Gunung Sayur teh ngaritna misah jeung nu ku Si Arkan dileukeunan. Si Obing mah rada ka beh tonggoh, deukeut anu loba dapur awina."

"Teu diteangan ka lebah dinya?" Bi Isom maksakeun nanya, sorana ge peura balas ceurik wae.

"Ih puguh we diteanganana mah. Tapi teu kapanggih tolombongna-tolombongna acan," ceuk Mang Tarju. "Keun sugan isuk kapanggih. Ayeuna mah ulah loba nu dipikiran."

-=oOo=-

Tengah peuting sora aya nu ngagero Bi Isom. Sora anakna. Gentak Bi Iso hudang.

"Maneh Obing, balik?" ceuk Isom. Jung cengkat ngadeukeutan panto dapur.

Di luar taya nu nembalan. Ngan angin nu ngagelebug nebak tatangkalan.

"Ema, uing mah tong diteangan. Geus betah di ditu. Obing moal balik deui. Diteangan ge natambuh laku...," ceuk sora tan katingalan.

"Naha Obing embung balik?" Bi Isom nanya kawas nu ngomong sorangan.

"Da geus betah di ditu, Ema!"

"Luas temen ninggalkeun Ema cunggelik sorangan."

"Kapaksa, Ema!"

-=oOo=-

Nu tas neangan anakna Bi Isom di Gunung Sayur geus balik. Tapi Obing mah euweuh diantara manehna. Nu balik katenjo bangun nu lalungse pisan. Nu hantem diteangan teh teu kapangih. Pagawean asa tambuh.

Geus nyaho kitu mah, budakna Bi Isom teh disebut hilang weh. Poe eta dianggap poe sadugna manehna maot.

Bi Isom teu bisa kukumaha, sok sanajan sedihna nataku. Ti dituna mah tuda budak ngan hiji-hijna, beunang hayang, kari-kari ayeuna ninggalkeun, sanggeus tujuh taun salakina ninggalkeun ti heula, mulang ka alam kalanggengan.

Sabulan ti harita, dina hiji peuting Bi Isom ngimpi anakna datang. Papakeanana singsarwa alus, kulitna bodas beresih teu cara biasana, hideung balas kapanasan wae, bati ngala suluh jeung ngarit.

"Hirup keneh Ujang teh?" ceuk Bi Isom bari ngusapan sirah anakna.

"Jagjag keneh, Ema. Kasep deuih ayeuna mah uing teh. Geura isuk teang!"

Rebun-rebun keneh Bi Isom geus hudang. Kebat ngajugjug imahna RT. Paralak ditepikeun eusi impianana tadi peuting. Ketua RT teu kaleked, tuluy nyokot kohkol awi, ditakol dititirkeun. Teu lila geus ngarumpul kolot di hareupeun imahna RT.

Pok Kokolot RT ngabejakeun pamaksudanana. Pangna ngumpulkeun rebun-rebun teh. Wayahna sakali deui urang neangan jasadna budakna Bi Isom, pedah peuting kaimpikeun ku idungna, ceuk Kokolot RT ka nu aya di hareupeunana.

Teu ngengkekeun deui, diengke-engke mah kaburu beurang manten ongkoh, riungan bubar. Sawelas urang nu indit ka gunung teh. Anjog ka gunung geus rada beurang. Mang Tarju nu keur tonggoy gasruk, manehna nenjo nu keur sujud nyangigirkeun tolombong wadah jukut di handapeun dapuran awi. Mang Tarju ngagebeg. Boa eta Si Obing teh. Tapi, awakna geus tinggal rorongkong.

Geus nyaho kitu mah kebat manehna nyampeurkeun baturna. Hariweusweus nyebutkeun geus manggihan budak nu leungit tea. Atuh rob baturna nu sapuluh urang deui, dibarengan ku Mang Tarju, muru papanggihanana. Enya we rorongkong nu kasampak teh. Anehna, teu kaambeu bau bangke. Jeung deui rorongkong teh bisaan. Keur sujud. Leungeunna nu katuhu nyekel tolombong. Kersaning Alloh Nu Maha Kawasa.

Ti dinya mah duaan dititah mudun, ngabejaan pulisi desa. Ngabejaan kayaan nu sabenerna.

Ti harita budak nu ngarit tara wani-wani deui ulin ka Gunung Sayur. Nasibna sieun jiga Si Obing. Tong boro barudak, dalah kolot ge langka. Gunung Sayur teh sanget keneh, loba pangeusi anu teu katenjo ku panon biasa. Walohualam. (*)

---

N.W. Galih