Bubuyungan

Usum halodo kasorenakeun. Sanggeus rengse kukumbah wadah urut dahar sore, barudak awewe sok arulin di buruan nu lega. Nya kitu harita oge di buruan Abah Marsan, anu lega bari lalening lalenglang, barudak awewe geus karumpul.

"Urang bubuyungan tea nya?" Empar, budak panggedena nyarita ka babaturanana.

"Enya nu geus dibadamikeun tea, tadi basa keur ngarit," tembal Iyot.

"Tuh geuning geus loba baladna, nungtut daratang!"

"Uing milu! Uing milu! Uing hayang milu ka Iyot. Uing hayang jadi anak Empar!" cek barudak awewe ribut bari silih tangkeup, sagunduk-sagunduk ngawangun regu.

"Tong raribut teu puguh, ulah waka parebut indung! Ambeh teu sisirikan mah mending suten heula bae duaan-duaan, ke gegedugan ku kami!" cek Empar bari nyanghareup ka Iyot, ngajak suten.

"Suuut-suuut...!" Empar jeung Iyot sorana ngaheos sada ngahuit, bari leungeun katuhuna dikatukangkeun, tuluy ka hareup, siga rek diadukeun. Iyot nunjukkeun cinggirna, ari Empar indung leungeunna.

"Meunang uing lah, sireum ngalawan gajah!" cek Iyot bari ajrag-ajragan.

"Sok saruten kabehan, nu meunang ka uing, nu eleh ka Empar!"

Breng barudak nu sejenna saruten duaan-duaan. Kabehanana aya sapuluh urang. Atuh kabeneran jangkep jadi genepan jeung indung dina sareguna.

"Uing regu ka hiji, nya! Maneh ka dua nya Empar! Teu kudu suten deui!" cek Iyot.

"Heug bae lah ambeh tereh," tembal Empar. "Pek geura nyieun kalangna!"

Iyot katatang-koteteng neangan rokrak pikeun nyieun kalang.

"Tah manggih rokrak alus yeuh rada seukeut, ke uing kalangna beulah dieu nya, beulah wetan, Empar beulah kulon!"

"Pek bae lah, kumaha maneh bae, uing mah sagala ngelehan maneh da rumasa bieu eleh sutenna!" cek Empar rada baeud.

"Ulah leutik hate ketah, pedah eleh suten, boa engke, sugan bae aya milik!" cek Itoy balad Empar ngagedean hate.

"Heueuh nya!" tembal batur-baturna meh bareng bari alijigimbrang hayang geura der bubuyunganana.

Empar oge ngagurat nyieun kalang tina tungtung buruan beulah kulon. Tuluy anak buahna ngajajar sapanjang kalang. Itoy, Enas, Uning, Wari, jeung Uun, nyanghareup ka wetan. Dina kalang beulah kulon tea, Wati, Inoh, Icah, Apong, jeung Idah geus teu genah cicing hayang geura prung. Anggangna ti kalang ka kalang teh aya kana 12 meterna, rek sarua jeung lapang bulutangkis.

"Awas nya, ulah nembongkeun semu, ulah umat-imut, renya-renyu teu puguh, lamun leungeun maneh pareng kaeusian batu leutik ku uing teh, bisi gampang kateguhna ku indung musuh!" cek Iyot kawas komandan marentah ka anak buahna.

"Moal! Moal!" baladna reang nembalan bari ngabaris dina kalang, sarta leungeunna digarandongkeun ka tukang kawas barisan anu keur diistirahatkeun.

"Urang der nya!" cek Iyot.

"Pek lah!" tembal Empar ti barisan kulon.

Iyot mimiti mapay-mapay leungeun baladna anu dikatungkangkeun tea. Salah saurang di antarana aya nu diasupan batu leutik anu kudu diteguh ku Empar di saha-sahana eta batu disimpenna. Inoh rada lila dikuruwek-kuruwek leungeunna ku Iyot, padahal mah mangrupa tipuan, nunda semu, ambeh disangka batu teh disimpenna di dinya, padahal di nu sejen.

"Pris, geura teguh!" cek Iyot. "Di saha batu dikeupeulkeunana."

Leng Empar mikir bari melong balad musuhna sugan aya nu beda semuna, sugan gampang kateguhna.

"Icah lah!" cek Empar ngagentak. Maksudna neguh batu ayana dina leungeun Icah.

"Lain! Da ieu di uing!" cek Apong bari ranggah, nembongkeun batu nu aya dina keupeulan manehna.

Empar salah neguhna. Apong kudu ngajleng ka tengah, maju ti babaturanana salengkah. Mani ngawahan heula ka tukang memeh ngajleng teh.

Apong geus aya dina kalang tengah, ngangseg kana kalang musuh. Pek deui lyot cara tadi ngaguriwek-guriwek dampal leungeun anak buahna, dipapay, tuluy diteguh deui ku Empar. Iangan ieu Empar bener neguhna, nya eta ka Wati. Atuh Wati mah teu bisa ngajleng cara Apong, angger cicing dina kalang kahiji.

Giliran Empar ngaguriwek-guriwek dampal leungeun anak buahna, sina diteguh ku Iyot.

"Sok, saha?" cek Empar nitah neguh ka lyot.

"Enas!" cek Iyot.

"Lain da uing! Ieuh buktina!" ceuk Uning bari nembongkeun batu leutik.

Uning ngajleng salengkah ka tengah.

Lila ti lila silih teguh silih angseg, barisan lyot rada heula ka hareupna. Ari rek nep kana garis pinis pisan, Iyot neguhna mindeng nyalahan. Sedengkeun barisan Empar geus rengse ngarajleng bari nyicingan kalang nu Iyot di sisi beulah wetan tea. Atuh lain dikieuna balad Empar jaligrah pisan pedah meunang dina iangan kahiji.

"Sabuyung! Sabuyung! Urang meunang! Urang meunang! Hoyah, urang gandong! Urang gandong!" cek balad Empar.

Regu Iyot kapaksa sumerah kudu ngagandong layanna saurang-saurang. Digandong dipindahkeun ka kalang beulah kulon.

Bubuyunganana nema kana iangan ka dua, jadi malik, asal nu beulah wetan kudu baris di beulah kulon. Kitu bae meunang sababaraha rintakan. Eureun-eureun soteh kaburu kasapih ku Magrib, digeroan ku kolot-kolotna sina geura warulu tuluy ngaraji ti tajug. (*)

---

Akub Sumarna