Pancakaki

Pancakaki bisa dihartikeun pernahna jelema ka jelema lianna anu masih sakulawarga, dulur, atawa baraya anu masih dulur keneh. Dina sistem kakulawaragaan urang Sunda, istilah pancakaki loba sebutanana, upamana wae anak, incu, aki, nini, bapak, ema, uwa, bibi, emang, adi, lanceuk, alo, jeung rea-rea deui. Supaya leuwih eces, geura urang tataan hiji-hiji.

Rundayan atawa turunan

• Anak » Turunan kahiji
• Incu » Turunan kadua; anakna anak
• Buyut » Anak incu
• Bao » Anak buyut
• Janggawareng » Anak bao
• Gantung siwur » Anak janggawareng

Ka luhur

• Bapa » Lalaki nu boga anak; salaki indung
• Indung » Awewe nu boga anak; pamajikan bapa
• Aki » Bapana indung/bapa
• Nini » Indungna indung/bapa
• Buyut » Indung/bapana nini/aki
• Bao » Indung/bapana buyut
• Janggawareng » Indung/bapana bao
• Gantung siwur » Indung/bapana janggawareng

Ka gigir

• Adi » Dulur sahandapeun
• Lanceuk » Dulur saluhurun
• Emang/paman » Lalaki adina bapak/indung
• Bibi » Awewe adina bapak/indung
• Uwa/ua/toa » Lanceuk bapak/indung
• Alo » Anakna lanceuk
• Suan » Anakna adi
• Kapiadi » Anakna emang/bibi
• Kapilanceuk » Anakna uwa
• Incu ti gigir » Incuna adi
• Aki ti gigir » Lalaki adina/lanceukna aki/nini
• Nini ti gigir » Awewe adina/lanceukna aki/nini
• Uwa ti gigir » Anakna lanceuk aki/nini
• Emang ti gigir » Anakna adi aki/nini

Istilah sejenna

• Adi beuteung » Adina pamajikan/salaki
• Dulur sabrayna » Dulur misan; anak paman/bibi; anak uwa
• Dulur teges » Dulur enya saindung-sabapa
• Indung tere » Pamajikan bapa tapi lain nu ngalahirkeun urang
• Bapa tere » Salaki indung tapi lain nu ngalantarankeun urang lahir
• Anak tere » Anak sampakan ti salaki/pamajikan
• Dulur pateterean » Anak indung/bapa tere
• Cikal » Anak panggedena
• Pangais bungsu » Lanceukna anak nu bungsu
• Bungsu » Anak pangleutikna
• Baraya laer » Baraya nu geus jauh perenahna
• Teu hir walahir » Teu baraya saeutik-eutik acan; deungeun-deungeun
• Bau-bau sinduk » Baraya keneh sanajan geus laer
• Dulur pet ku hinis » Dulur teges
• Baraya » Sakur nu aya pancakakina
• Karuhun » Luluhur jalma-jalma nu geus aya heulaeun urang; nu ngarundaykeun urang (*)

---

Yayat Sudaryat (Simpay Basa Sunda)