Kang Sabri Leungiteun Kalangkang

Poe Saptu isuk-isuk Kang Sabri geus saged, ti mimiti meresihan motor, meresihan jeket, jeung bebekelan, enya mawa timbel. Poe ieu poe Saptu, biasana sok marema, da pagawe pabrik sok loba nu baralik ka lemburna.

"Akang kahade anteurkeun heula Si Sujang ka sakola!"

"Heug! Geus mandi encan Si Sujangna?"

"Enggeus, keur dibaju heula!"

Satengah tujuh, Kang Sabri geus ngadius bari ngabonceng anakna, rek dianteur heula ka sakola.

"Balikna mah leumpang we Sujang, tong hayang dijemput sagala, pan ieu teh pos Saptu sok marema ojeg teh."

Si Sujang unggeuk.

Enyaan we marema ojeg teh. Nepi ka jam 10 teh Kang Sabri geus narik opat balikan, malah aya nu rada onjoy sagala da menta di tarik ka Sawah Gede, teu wudu mayarna rada gede.

Kira-kira keur poe manceran, aya budak awewe nu menta dianteurkeun. Teu loba tatanya deui Kang Sabri langsung nyanggupan. Motor dihirupan, budak awewe diuk di tukang, geuleuyeung motor indit.

Palebah jalan anu lenglang, budak awewe ngagerewek, hayang eureun.

"Eureun Kang, kuring mah rek turun didieu we."

Puguh we Kang Sabri kaget, motor dierem disakalikeun, motor mehmehan ngagaleong.

"Kunaon Nyai, kapan jauh keneh."

"Embung! Kuring mah kajeun leumpang we."

"Naha, Nyai?"

Si Nyai bibirigidigan, bari nunjuk kana motor.

"Eta motor jeung awak akang euweuh kalangkangan."

Astagfirullah...! Kang Sabri sababaraha kali istigfar bari jeung rurat-reret kana motor jeung awakna. Enya geuning dirina teh euweuh kalangkangan, padahal harita panas poe ereng-erengan.

Sajongjongan Kang Sabri ukur ngahuleng, bareuheudeun, teu ucap salemek-lemek acan.

Si Nyai anu tadi di bonceng geus leumpang miheulaan, malah siga nu lumpat duka teuing sieuneun duka teuing kumaha pikiranana.

Awak Kang Sabri asa leuleus lir di pupul bayu, teu kuat nangtung. Manehna ngalungsar sisi jalan, atuh motor tetep ngabagug. Pikiran baluweng, naha bet kieu.

Geus rada leler tina kareuwasna, jung nangtung, bari tetep alak-ilik kana dirina, teu poho nyabakan motor, enya euweuh kalangkangan.

Lahlahan motor dihirupkeun deui. Hirup saperti biasa, euweuh kakuranganana. Terus ditumpakan, ngadius balik deui. Bari nyemprung tumpak motor pikiran uleng, naha...kunaon ieu teh? Leong motor dipengkolkeun ka sakola Si Sujang, sugan geus bubar sakolana, sakalian rek dijemput.

Enya barang nepi ka buruan sakola Si Sujang keur leumpang, bari cacamuilan ngadahar cilok.

"Sujang buru-buru naek, urang balik!"

Si Sujang atoheun nu aya, atuh buru buru ngajleng kana pangboncengan. Motor ngadius balik ka imah. Sajajalan Kang Sabri teu weleh rurat-reret ka jalan ningalian kalangkang. Heueuh nu kaciri teh ngan kalangkang awak Si Sujang siga nu ngadaplok teu puguh. Dina hatena Kang Sabri sababaraha kali istigfar. Paingan Si Nyai nu tadi dianteurkeun ngajleng embung dibonceng, da enya ningali kitu mah bet asa ningnang.

Sanepina ka imah, Kang Sabri neundeun motor dinu iuh, dipipir imah, atuh manehna langsung asup ka enggon, ngabebengkang awak nangkarak bari panon ngaherang. Ti pipir imah kadenge pamajikanana ngagorowok, "Naha Sujang wayah kieu geus balik?"

"Har kapan tereh da di jemput ku bapa!"

"Kutan, maneh di jemput ku bapa, na bapana kamana ayeuna?"

"Aya di jero."

Ningali Kang Sabri nu ngabebengkang kitu, puguh we pamajikanana reuwaseun.

"Kunaon kang, gering?"

"Hemh...," ukur kitu Kang Sabri ngawarona.

Teu lila ti harita Kang Sabri nguniang hudang. "Nyi, Akang deuk ka Pa Mantri heula."

"Deuk ka Pa Mantri wayah kieu? Wayah kieu mah di Puskesmas keneh atuh. Kunaon Kang, gering?" bari ngomong kitu teh leungeunna ngaragamang kana tarang Kang Sabri, nyampa bisi panas.

"Ah henteu,ngan ieu awak asa lalungse..!" bari dug ngedeng deui.

"Ngopi atuh!"

"Heueuh pang nyieunkeun atuh!"

Pamajikanana ngaleos kadapur. "Make gula kawung atawa gula bodas, Kang?"

"Gula bodas we, ambih nyerep amisna!"

Bari ngararasakeun ngeunahna cikopi, Kang Sabri uleng mikiran. "Naha bet aing teu boga kalangkang, da rarasaanana mah euweuh nu karasa, boh rieut, boh pegel linu atawa naon we nu kasebutna gering. Awak jagjag waringkas, atuh pipikiran ge teu owah. Ieu ge yeuh cai kopi rasana sarua jeung cai kopi nu karasa kamari, atuh sora budak, sora Si Sujang sarua siga kamari, teu beda dedengean. Hiliwirna angin tina jandela karasana sarua matak seger kana awak, atuh tetenjoan kitu keneh."

Beak cikopi sagelas karasa awak leuwih seger. Kang Sabri cengkat, alak-ilik kana beker. Leuh lohor meh ahir. Gura-giru ka cai, teu ka pancuran siga biasana. Wudu ukur di pipir, caina tina kele, karasa tiis nyecep.

Salat kalawan husu, ati gembleng pasrah ka Mantenna. Teu daya teu upaya anging Allah nu kawasa, nyanggakeun kana kersa-Na.

"Kang, geura dahar atuh bisi geringna katutuluyan," ceuk pamajikanana ti dapur.

Di dapur dahareun geus nyampak. Indungna Si Sujang kaprak-keprek keur ngakeul sangu. Dina piring kaciri aya pais lele, kaambeu melenghir seungit surawungna. Dahar teu pati mirasa. Biasana mah ari aya pais lele teh meh-mehan parebut jeung Si Sujang, da pangabeuki nurun ti bapa, sarua segutna kana pais lele teh.

"Geuning ancin, Kang?"

Kang Sabri teu ngajawab, sanggeus kokocok leungeun anggur melenyun udud.

"Tuh timbel nu tadi ge aya keneh dina motor, can kacabak."

Ceuk gerentes hatena, naha aing mending ngomong ka indungna Si Sujang kitu? Naha rek percayaeun manehna? Maenya ku aing kudu dituyun ka hareupeun imah ngadon papanasan, naha moal matak ear? Beu...!

Beak roko sabatang manehna ngagoledag deui.

"Ari Si Sujang kamana?"

"Cikeneh mah aya!"

"Cik geroan sina kadieu, pang meulikeun roko kituh!"

"Sujang, kadieu! ieu bapa pang meulikeun roko."

Sabenerna mah lain hayang-hayang teuing dipangmeulikeun roko, nu puguh mah hayang nyaho naha Si Sujang nyahoeun atawa henteu yen awak jeung motor manehna euweuh kalangkangan.

"Roko naon Bapa, jeung kaman meulina?"

"Roko keretek, ka warung Ua maneh."

"Sujang, ari maneh geus bisa kana motor?"

Ditanya kitu teh Si Sujang ukur ngaheheh.

"Eta tuda tadi waktu dibonceng mani sakitu tipepereketna. Ke geus gede maneh kudu bisa, sahenteuna bisa nalangan bapa, bisi bapa gering. Ari tadi basa dibonceng teh genah?"

"Nya genah atuh Pa. Ngararasakeun angin kana ceuli..., ngahiuk."

"Eta sugan teu rarat-reret kana taneuh, titincakeun ban?"

"Henteu..., peureum we da."

"Heueuh atuh, ngan lamun geus gede heug mawa motor, kahade kudu ningali jalan titincakan, jeung ulah peureum bisi ngagaleong."

Alhamdulillah, Si Sujang teu nyahoeun, gerentes hatena.

Salat asar jeung salat magrib teh husu pisan, make jeung ngaberebey cimata sagala, atuh ngadoa ge mani lila. Anu biasana mah cong-cong leos tea, harita mah kabeh sagala doa nu apal digerenteskeun.

Bada magrib leos indit ka imahna Pa Mantri, niat teh hayang dipariksa we bisi aya nu aneh dina awak, sugan ari ku mantri kasehatan mah kapanggih sabab sababna. Rek balaka we, tibatan jadi bangbaluh, da geus puguh ari ukur dipikiran ku sorangan mah euweuh hasilna.

Jrut turun ti imah teh make ngucap bismilah heula nu kacida tartibna, atuh sapanjang jalan anu geus mimiti poek babacaan sabisa-bisa.

Kabeneran Pa Mantri keur aya, malah kacirina mah kakara jol, da siga can ucul-ucul, masih keneh make pakean saragem.

"Aya naon Jang Sabri, asa sisinarieun ieu teh?" kitu teh bari sur sor silih asongkeun leungeun sasalaman. Dina korsi sareretan Kang Sobri ningali kalangkang leungeun sorangan, ngan can pati bleg kalangkang, aya riak-riak siga kalangkang kaca. Ter hatena ngageter, deg-degan.

"Nu mawi ieu teh hoyong diparios, ieu awak asa lalungse, sareng ieu dada asa gegeberan."

Pa Mantri mariksa kalawan taliti.

"Ah teu nanaon geuning. Ari mawa ojeg teh kudu make jeket anu kandel, komo mun jalan peuting mah, bisi asup angin, jeung bisi dada karancang naon geuning disebutna teh paru-paru basah."

Kang Sabri unggut-unggutan. Di jero hatena mulek, naha kudu balaka atawa entong. Ah teu, teu kudu balaka, kapan bieu ge geus kaciri kalangkang aing teh geus aya sok sanajan kakara kelemengna, siga kalangkang kaca.

"Tah bawa we obat ieu!" ceuk Pa Mantri bari mere sababaraha siki pel.

"Obat naon Bapa ieu teh?"

"Vitamin eta mah, ambih awak jagjag!"

Sanggeus babayar, Kang Sabri amitan, teu poho uluk salam bari sasalaman. Panonna ngareret kana kalangkang, enya aya ngan tetep siga kalangkang kaca. Sigana Pa Mantri teu nelek-nelek kalangkang, da teu openan, anggur kalahka kaprak-keprek mereskeun tas wadah obat.

Palebah pengkolan jalan muru balik ka imah, kadenge adan isa. Kang Sabri teu terus mulang tapi mengkol ka masjid. Dina hatena bari sakalian rek manggihan Mama Jarkasih, geus lila tara munjungan.

Datang ka masjid pas keur komat, ngahaja asup teh dina sap kadua. Salila salat, ati manteng ka Mantenna. Surat al-Fatihah nu dibaca ku Mama Jarkasih, karasa nyerep. Dina sujud ka dua dina rakaat ahir, rada lila manteng ngadu’a.

Sanggeus nu sejen nungtutan baralik ka imahna sewang-sewangan, Kang Sabri ngadeukeutan Mama Jarkasih, bari nyolongkrong ngasongkeun leungeun ngajak sasalaman. Kang Sabri ngareret kalangkang leungeunna, geus sabihari deui. Bakating ku atoh, langsung nubruk ka Mama Jarkasih, ngeukeuweuk pananganana bari jeung reumbay cimata, ceurik ngagukguk. Puguh we Mama Jarkasih siga nu reuwaseun ningali kalakuan Kang Sabri kitu teh.

"Ke...ke..., kunaon Jang Sabri teh? Mama mah asa rareuwas ieu teh!"

Kang Sabri teu balaka naon nu sabenerna nu jadi bangbaluh hate. Harita nu kedal rumasa lur jeun ka kasepuhan, geus puguh ari ka kolot sorangan mah da geus teu aya dikieuna duanana.

Sare teh peuting ieu mah teu tibra. Kang Sabri gulinggasahan. Lamun seug kabeh salembur nyarahoeun yen kalangkangna euweuh, beu pimanaeun earna, pimanaeun matak helokna, sok sanajan sabenerna ngarasa teu kaganggu, da awak mah cageur, beleger, atuh pipikiran asana teh sarua teu kaganggu.

Isuk-isuk, satutas salat subuh, Kang Sabri ngahaja neger-negerkeun awak ngadon kikiplik siga nu olah raga ngabatek awak. Nu puguh mah ngadagoan panon poe, hayang geura jentre ningali kalangkang. Panon poe meletek ti beulah wetan ngempur cahayana, ting buricak tina sela-sela daun nu keur reumisan keneh. Kang Sabri muru ka nu lega bari tetep ulak ilik ningalian kalangkang. "Alhamdulillahaya geuning kalangkang teh jeung jentre ayeuna mah."

Ti lebak kadenge motor ngadudud, sihoreng baturna sasama tukang ojeg.

"Bri, kamari teh basa kuring nganteur panumpang ka lembur peuntas, di ditu aya budak awewe keur hariweusweus majarkeun aya tukang ojeg euweuh kalangkangan. Waktu ditanya saha-sahana, eta budak teh ngan teu nyahoeun ngaranna, ngan lamun disaruakeun jeung dedeg pangadegna mah sigana didinya."

Kang Sabri nempas, "Lah, lahuta teuing moal enya aya jalma euweuh kalangkangan sagala, tuh tingali apan sakitu jentrena, panjang deuih. Engke lamun tengah poe keur ereng-erengan kalangkang kuring jadi mondokan," kitu teh bari nunjuk kana kalangkangna sorangan. (*)

---

Mamat Sasmita