Dongeng Oray Sanca
Jaman baheula pisan dina hiji leuweung gerotan aya hiji oray sanca. Dina waktu harita eta oray kacaturkeun pangmatihna. Lamun aya lembur kaliwatan ku manehna, jelema-jelemana tangtu garering.
Dina leuweung eta keneh aya deui hiji oray anu teu boga peurah, nya eta oray laki. Manehna hayangeun pisan boga peurah oray sanca, tapi susah kumaha piakaleunanana, supaya meunang. Ku sabab eta, tuluy menta tulung ka gagak putih.
"Nya, rek saakal-akal bae, malah mandar aya bagja anjeun," ceuk gagak teh. "Ayeuna kuring rek indit. Dagoan ku anjeun di handapeun kai ieu." Tuluy gagak teh hiber.
Sawatara sajongjongan, gok patepung jeung oray sanca tea.
Gagak ngomong, "Kuring ngadenge beja, yen anjeun matih kacida, nepi ka bisa maehan sarebu jelema."
"Hih, atuh puguh," ceuk oray teh. "Malah leuwih ti kitu. Geura tenjo bae!"
Oray teh tuluy nyiduh lempengan lembur nu rada deukeut ka dinya.
Dadak sakala jalma-jalma nu aya di dinya maruriang. "Beu, ajaib kacida," ceuk gagak teh. "Siga kumaha rupana peurah teh?"
"Hih, ngala daun pulus bae jeung daun tareptep, geura engke ku kami ditembongkeun."
Gancang gagak teh ngala sarta diasongkeun kana sungut oray tea. Tuluy ku oray teh diciduhkeun peurahna.
Barang crot, gancang bae diranggeum, dibawa hiber.
Oray sanca ambek sarta gegeroan, tapi gagak teu nolih, tuluy bae mangprung. Oray nyusul, turun gunung, unggah gunung, nyorang lebak jeung bubulak, ngudag sakuat-kuatna.
Kabeneran gagak teh datang ka hiji imah. Di buruanana aya lalaki, keur nyelep ku nila. Gagak bodas teh gejebur bae teuleum kana jero pijanaan. Barang bijil deui, atuh jadi hideung.
Teu lila jol oray teh datang. Tapi manehna panglingeun ka gagak teh, da jadi lestreng.
"Na ka mana bangsat teh?" ceuk oray. "Da eta mah lain, manuk hideung, goreng patut teh."
Manehna hantem ulak-ilik, tapi weleh teu katimu.
Gagak hiberna laju, muru ka oray laki. Barang datang, peurah teh sok dibikeun.
Ku oray laki diteleg kabeh, tuluy ngagebruskeun maneh ka laut.
Ari oray sanca, sanggeus weleh neanganana, tuluy bae balik.
Ti semet harita nepi ka kiwari tetep oray sanca teh teu matih, jeung gagak jadi hideung. Daun pulus jeung tareptep jadi merang da dipake wadah peurah tea. (*)